คุณรู้หรือไม่ว่า ผักพื้นบ้านที่เรารู้จักและต้องมีติดบ้านเป็นประจำ ไม่ว่าต้ม แกง หรือห่อหมกที่ขาดไม่ได้เลยคืือ แมงลัก
แมงลัก เป็นพืชล้มลุกในสกุลกะเพรา-โหระพา แมงลักมีใบเล็ก สีอ่อน บอบบาง ช้ำง่ายและเหี่ยวง่ายกว่า ชื่อสามัญเดิมเรียกกันว่า hoary basil (hoary แปลว่าผมหงอก) โดยนำมาจากลักษณะที่มีขนอ่อนสีขาวๆ บริเวณก้านใบและยอดอ่อน ต่อมาก็เปลี่ยนมาเรียกว่า lemon basil ตามลักษณะกลิ่นที่คล้ายส้ม-มะนาว ส่วนแมงลักศรแดงของไทยเรียกว่า thai lemon basil
แมงลักนำไปใช้ได้ทั้งใบและเมล็ด ใบมีกลิ่นฉุน ใช้ประกอบอาหารเช่นเดียวกับกะเพราและโหระพา ส่วนมากจะใช้รับประทานกับขนมจีน หรือใส่เครื่องแกงต่างๆ ส่วนเมล็ดแมงลักใช้ทำเป็นขนมอื่นๆ ได้ นอกจากนี้ เมล็ดแมงลักนำมาทำเป็นยาระบายและอาหารเสริมลดความอ้วนได้ โดยการนำเม็ดแมงลักไปแช่น้ำเพราะเมื่อเม็ดแมงลักแช่น้ำจะเกิดการพองตัวของสารเมือก ก่อนกินแช่ทิ่งไว้ 45 นาที เป็นตัวช่วยลดอ้วน กินแล้วจะทำให้รู้สึกอิ่มเร็ว ลดการอยากอาหาร จึงเหมาะแก่คนที่ต้องการลดน้ำหนัก ช่วยรักษาระดับน้ำตาล ระดับคอเลสเตอรอล และระดับไตรกลีเชอไรด์ ของคนไข้เบาหวาน
แมงลักในประเทศไทยนั้น มี “ศรแดง” เป็นสายพันธุ์หลักเพียงสายพันธุ์เดียว ที่เหลือเป็นพันธุ์ผสมบ้าง พันทางบ้าง ลักษณะของพันธุ์ศรแดงที่ดีนั้น ใบต้องใหญ่พอดิบพอดี ไม่เล็กจนแคระแกร็น ดอกสีขาวเป็นชั้นๆ คล้ายฉัตร
การใช้ประโยชน์
แมงลัก ใบใช้เป็นส่วนผสมในอาหาร เช่น ห่อหมก แกงเลียง อ่อม แกงคั่ว ขนมจีนน้ำยา แกงหน่อไม้ พบมากในอาหารอีสาน เมล็ดแชน้ำให้พอง ใช้ทำขนมหรือรับประทานกับน้ำแข็งไส ไอศกรีม ใบมีฤทธิ์ขับลมในลำไส้ แก้ท้องอืด ช่วยย่อยอาหาร เมล็ดช่วยย่อยอาหาร เป็นยาระบาย สกัดน้ำมันหอมระเหยจากใบไปใช้ในอุตสาหกรรมสบู่และเครื่องสำอาง กิ่งและใบทุบแล้ววางในเล้าไก่ ช่วยไล่ไรตัวเล็กๆได้[1]
คุณค่าทางโภชนาการ
ข้อมูลจากกองโภชนาการ กรมอนามัย รายงานว่า แมงลัก 1 ขีด
โปรตีน 3.8 กรัมต่อน้ำหนักใบสด 100 กรัม ซึ่งสูงกว่ากะเพราและโหระพา
บีตา-แคโรทีนสูงถึง 590.56 ไมโครกรัม เทียบหน่วยเรตินัล สูงกว่ากะเพราและโหระพา
แคลเซียม 140 มิลลิกรัม
กรมส่งเสริมการเกษตร ระบุว่า
พลังงาน 0.032 กิโลแคลอรี่
วิตามินเอ 9,164 หน่วยสากล
วิตามินบี2 ประมาณ 0.14 มิลลิกรัม ซึ่งน้อยกว่ากะเพราและโหระพา แต่แร่ธาตุอื่นๆ มีสูงกว่า
ไขมันสูงถึง 0.8 กรัม
แป้งมากถึง 11.1 กรัม
แคลเซียม 350 มิลลิกรัม
ฟอสฟอรัส 86 มิลลิกรัม
เหล็ก 4.9 มิลลิกรัม
วิตามินบี1 0.30 มิลลิกรัม
วิตามินซี 78 มิลลิกรัม
ขอบคุณข้อมูลจาก วิกิพีเดีย
ขอขอบคุณภาพจาก กระปุก
